Rzeźba jest w kształcie pręta ma 30 mm długości, do 3 mm grubości i waży prawie 6,5 grama. Jest wykonana z odlanego pręta brązu ( stopu miedzi i cyny) następnie była kuta i grawerowana. Fragmenty złocenia zachowały się we wgłębieniach które obecnie ze względu na korozje stały się wypustkami. Rzeczywistą drobną strukturę zewnętrzną figurki można zobaczyć dopiero pod mikroskopem.
Sama głowa brodatego mężczyzny ma 10 mm długości. Na brodzie żłobienia nadal są widoczne na fragmencie złocenia.
Nos oraz oczy zostały przedstawione nieproporcjonalnie do wielkości całej głowy. Czoło i czaszkę pokrywają linie które się ciągną z tyłu głowy poniżej szyi. Według archeologów przedstawiona została w ten sposób udekorowana, ozdobna chusta lub po prostu włosy. Szyja postaci jest nienaturalnie wydłużona i zakończona kolcem o długości 4 mm. Zakończenie sugeruje że był to kiedyś
trzpień, jego niewielkie zakrzywienie spowodowane jest długoletnim przechowywaniem w ziemi.
Przypuszcza się ,że lśniąca złota głowa była przytwierdzona do materiału organicznego który się nie zachował do dnia dzisiejszego.Podobna do pręta wydłużona szyja rzeczywiście przemawia przeciwko temu, że głowa była kiedyś częścią naturalistycznego przedstawienia figury ludzkiej.Całość mogła wyglądać jak berło.
Głowa nie jest świeckim ornamentem. W kulturze słowiańskiej portrety w kształcie ludzi były w większości tworzone nie po to, by osiągnąć cel artystyczny, ale z powodu religijnego lub kultowego. W tym przypadku należy również szukać wizji jednego z bogów. Jednak konkretna personifikacja jest niemożliwa z powodu braku cech charakterystycznych oraz innej symboliki.
Tacy świadkowie słowiańskiego świata wiary są rzadkością w środkowych Niemczech. Szczególnie tereny na zachód od Łaby i Saale były kulturowo zdominowane przez Frankonów, a później przez osadników saskich we wczesnym średniowieczu. Z drugiej strony, takie statuetki, bożki i amulety musiały kiedyś być powszechne w obszarze Zachodniej Łaby. Ze względu na to że biskup Merseburg Thietmara (* 975 + 1018) ubolewał w XI wieku w swojej kronice nad tym, że słowiańscy mieszkańcy diecezji czczonego własnych bogów domowych ( „Dome Ticos colunt Deos”). Rygorystyczne wprowadzanie chrześcijaństwa spowodowało nie tylko do niszczenie obiektów publicznych kultu lokalnych grup słowiańskich, ale także do znacznego wyeliminowania figurki sakralne małego formatu do prywatnego wykorzystania.
Niestety po za głową nie znaleziono nic więcej przez co nie można stwierdzić konkretnego kontekstu archeologicznego oraz brakuje bezpośrednich wskazówek dla ostatecznej funkcji przedmiotu. Najbliższe stanowisko archeologiczne znajduje się na południowych obrzeżach średniowiecznego opuszczonego Arkendorf lub Arkensdorf, zaledwie kilka kilometrów na południowy wschód od Siegersleben. Dokument do roku 1453 wymienia nazwę wsi, która wskazuje na założenie niemieckojęzycznych osadników. Odłamki ceramiczne z tego miejsca pochodzą z zapisów lokalnych rejestrów Państwowego Urzędu Ochrony Zabytków i Archeologii Saksonii-Anhalt datowane są na XIII-XIV. Jednak nasza rzeźba głowy nie jest w żaden sposób powiązana etnicznie i kulturowo z tym miejscem. Można przypuszczać, że głowa znalazła się w ziemi jeszcze przed założeniem wsi.
Znalezisko znajduje się obecnie w Państwowym Muzeum Prehistorii w Halle pod numerem inwentarzowym HK 2905:1:1
Na podstawie analogi wśród innych znalezisk archeologicznych u Słowian zachodnich datowano ją od końca X do początku XII wieku.
Podobne rzeźby są rzadkie w środkowych Niemczech. W tym regionie dotychczas odkryto tylko rzeźbioną głowę w porożu jelenia z Merseburg oraz brązową figurkę człowieka z rogiem do picia o których także napiszemy w najbliższym czasie. Brodaty mężczyzna z Merseburga, pochodzący z X wieku, ma podobny wygląd twarzy, ale ma fryzurę w kształcie kopuły lub nakrycie głowy.
Grafiki:
Ryc. 1. J. Lipták.
Ryc. 2. Rysunek M. Wiegmann.
Literatura:
Filipowiak, W. (2001a)
Kleinidol. In: M. Puhle (Hrsg.), Otto der Große. Magdeburg und Europa, Bd. 2 (Mainz 2001) 101, II. 72.
Filipowiak, W. (2001b)
Taschen-Svantevit. In: M. Puhle (Hrsg.), Otto der Große. Magdeburg und Europa, Bd. 2 (Mainz 2001) 100-101, II. 71.
Gabriel, I. (2001)
Männerkopf als Knauf eines Amtsstabes. In: M. Puhle (Hrsg.), Otto der Große. Magdeburg und Europa, Bd. 2 (Mainz 2001) 96-97.
Hansen, A. (1956)
Wüst-Eilwardesdorf. Bördebote, Heimatzeitschrift für die Magdeburger Börde und das Holzland 1-2, 1956, 27-32.
Hertel, G. (1899)
Die Wüstungen des Nordthüringgau (Halle 1899).
Jansen, H. (1998)
Die Svantevit-Figur aus Svendborg. In: A. Wesse (Hrsg.), Studien zur Archäologie des Ostseeraumes (Neumünster 1998) 565-569.
LDA Ortsakte
Landesamt für Denkmalpflege und Archäologie, Ortsakte Siegersleben.
Kurze, D. (1983)
Slawisches Heidentum und christliche Kirche zwischen Elbe und Oder. In: Slawen und deutsche zwischen Elbe und Oder. Der Slawenaufstand von 983 (Berlin 1983) 48-68.
Müller-Wille, M. (1999)
Opferkulte der Germanen und Slawen. Sonderheft Archäologie in Deutschland (Stuttgart 1999).
Muhl, A. (2001)
Bildnis eines slawischen Gottes. In: H. Meller (Hrsg.), Schönheit, Macht und Tod. 120 Funde aus 120 Jahren Landesmuseum für Vorgeschichte Halle (Halle 2001) 88-89.
Muhl, A. (im Druck)
Ein slawischer Götterkopf aus Siegersleben im Bördekreis. Jahresschrift für mitteldeutsche Vorgeschichte, Bd. 93
Schoknecht, U. (1994)
Eine slawische Götterfigur aus Gatschow, Kr. Demmin, und ein Kästchenbeschlag aus Pasewalk. Ausgrabungen und Funde 39, 1994, 129-136.
Simpson, H. (2000)
Taschengott. In: A. Wieczorek/H.-M. Hinz (Hrsg.), Europas Mitte um 1000, Katalog (Stuttgart 2000) 137 Nr. 05.01.07.
Slupecki, L. (2000)
Heidnische Religion westlicher Slawen. In: A. Wieczorek/H.-M. Hinz (Hrsg.), Europas Mitte um 1000, Bd. 1 (Stuttgart 2000) 239-251.
Źródło:http://www.lda-lsa.de/de/landesmuseum_fuer_vorgeschichte/fund_des_monats/2012/januar/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz