W tym roku tradycyjne święto Rękawka na Kopcu Krakusa odbędzie się 3 kwietnia.
Jako że święto jest związane ze słowiańskimi wiosennymi dziadami w tym roku tematyką będą Słowiańskie zaświaty.
Tradycyjne Święto Rękawki 3.04.2018 | Słowiańskie zaświaty | PROGRAM
godz. 11.30
Wejście wojów na Kopiec Krakusa (30 min)
godz. 12.00
Obrzęd rozpalenia ognia na Kopcu Krakusa (20 min)
godz. 12.30
Bieg wojów w pełnym uzbrojeniu dookoła Kopca (20 min)
godz. 13.00
Przedstawienie drużyn (30 min)
godz. 13.40
„Legenda o Czarnej Księżniczce ze Wzgórza Lasoty” – inscenizacja (20 min)
godz. 14.00
Koncert muzyki średniowiecznej cz. I (30 min)
godz. 14.45
Wróżba pomyślności dla grodu Kraka (15 min)
godz. 15.00
Siuda Baba – inscenizacja (15 min)
godz. 15.20
Dziewczęcy Korowód Wiosenny i obrzęd z Marzanną (20 min)
godz. 16.00
Bitwa wojów – starcie dwóch armii: Wiślanie kontra najeźdźcy (30 min)
godz. 16.30 (bezpośrednio po bitwie)
„Weles odprowadza poległych wojów do Nawii” – inscenizacja (15 min)
godz. 17.00
Pochówek antywampiryczny – inscenizacja (20 min)
godz. 17.30
Koncert muzyki średniowiecznej cz. II (30 min)
Dodatkowo, przez cały czas trwania imprezy:
- Osada słowiańska
- Nawia – kraina zmarłych z mitologicznymi stworzeniami
- Świątynia przedchrześcijańska (Kącina – chram słowiański)
- Jarmark historyczny
- Stanowiska rzemieślnicze
- Symboliczne sypanie kopca-mogiły
- Wystawa „O kopcu Kraka w tradycji i badaniach” przygotowana przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie
Tradycyjne Święto Rękawki | KRONIKA I CIEKAWOSTKI
ok. X w. – szacuje się, że tradycja odprawiania pogańskich obrzędów związanych z nadejściem wiosny, do których nawiązuje Święto Rękawki, sięga wczesnego średniowiecza.
XV w. – na Kopcu Krakusa odbywały się tajemne obrzędy zaduszek wiosennych z ucztą pogrzebową i paleniem ogni, które w „Kazaniach trzemieśniańskich” krytykował Michał z Żarnowca (1497 r.).
II poł. XVI w. – Szczepili lucos z drzew osobliwych gaiki i pieniądze szczerosrebrne, które zowią świętego Jana pieniędzmi rozsiewali (...) i igrzyska tu rozmaite sprawowali. /„Księgi Hetmańskie” Stanisława Sarneckiego/
Prawdopodobnie zaduszki odbywały się w pierwszy dzień wiosny i z tej okazji wzgórze Kopca było oświetlane „oczyszczającym ogniem”. Sadzono również święte gaiki – przypuszczalnie, by dusze zmarłych powracających w postaci ptaków miały gdzie odpocząć. Złe duchy odganiano organizując pokazy szermierki. Prawdopodobnie z tego samego powodu w ziemię zaorywano monety z podobiznami św. Jana. Aby przyciągnąć uczestników pogańskiego święta u podnóża Kopca Krakusa władze duchowne wybudowały kościół pod wezwaniem św. Benedykta, w którym tego samego dnia co zaduszki odbywał się odpust.
XVII w. – po raz pierwszy pojawia się nazwa Kopiec Krakusa oraz Rękawka na oznaczenie wzgórza, na którym usypany był Kopiec. Określenie rękawka pochodzi z języka starosłowiańskiego, od słowa raka/rakew oznaczającego trumnę lub grób.
XVIII w. – najtrwalszym śladem po pogańskim święcie wiosennym jest zwyczaj urządzania na Kopcu styp pogrzebowych za zmarłych, którym poświęcano chleb, jabłka, a przede wszystkim jajka, które – jak wierzono – miały moc zjednywania dobra, obrony przed złem, a jako ziarno życia zasilały duszę zmarłego. To właśnie stąd pochodzi zwyczaj zrzucania pożywienia ze stoków Kopca wprost w ręce okolicznej biedoty, który zachował się do XIX w.
XIX w. – Rękawka stała się główną atrakcją, z powodu której do Podgórza przybywali mieszkańcy całego Krakowa.
5 kwietnia 1836 r. – dekret władz austriackich zakazujący wejścia na Kopiec spowodował, że ludność cofnęła się na Wzgórze Lasoty, pod kościół św. Benedykta i wtedy po raz pierwszy obrządek rzucania jaj i bułek odbył się właśnie tam.
1846 r. – wybudowanie wokół Kopca fortu wojskowego ostatecznie przesądziło o przeniesieniu Święta Rękawki w pobliże kościoła św. Benedykta.
1897 r. – dekret władz austriackich zakazujący zrzucania z góry żywności wydany z powodu „dantejskich scen, które się przy tym rozgrywały”.
I poł. XX w. – Rękawka to już tylko festyn i jarmarczna atrakcja Podgórza (choć jeszcze w 1939 r. największą atrakcją było zrzucanie z góry chleba, jabłek, pisanek, zabawek, baloników).
2001 r. – Centrum Kultury Podgórza wraz z Drużyną Wojów Wiślańskich KRAK postanowili powrócić do słowiańskich korzeni tego święta i przygotować rekonstrukcję wydarzeń sprzed wieków pod Kopcem Krakusa.
Organizatorzy: Centrum Kultury Podgórza, Drużyna Wojów Wiślańskich KRAK (grupa rekonstrukcyjna), Rada Dzielnicy XIII Podgórze
Współorganizator: Muzeum Archeologiczne w Krakowie
Partner: Totalizator Sportowy
Sponsorzy: Auchan, Awiteks, Piekarnia Prima Art
Patroni medialni: TVP 3 Kraków, Radio Kraków, Dziennik Polski, magazyn historyczny „Mówią Wieki“, portal Histmag.org, Magiczny Kraków – Oficjalny Serwis Miasta Krakowa, dwutygodnik miejski „KRAKÓW.PL“, Stowarzyszenie PODGORZE.PL
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz